Het verscholen dorp Vierhouten

 

Het Verscholen Dorp in Vierhouten (Gelderland, op de Veluwe) bood tijdens de 2de Wereldoorlog gedurende anderhalf jaar onderdak aan 80 tot 100 verzetslieden, onderduikers, Joden, geallieerden en zelfs een gedeserteerde Duitse militair. De onderduikerslocatie werd in oktober 1944 door de nazi’s ontdekt, met dodelijke gevolgen. 

Het Verscholen Dorp werd ook wel Het Geheime Dorp of ‘Pas Op’-kamp genoemd, naar de Pas Op-weg die vlak bij de onderduikplek lag en zo was genoemd omdat op deze handelsroute vroeger struikrovers actief waren. Het kampement in de bossen bij Vierhouten bestond uit in totaal negen hutten, die deels onder de grond, deels bovengronds lagen. Het kamp heeft bestaan van februari 1943 tot eind oktober 1944 en bood onderdak aan wisselende samenstellingen mensen, variërend van 80 tot 100 personen van uiteenlopende nationaliteiten.

Het Verscholen Dorp wordt ontdekt

Twee SS’ers die aan het jagen waren ontdekten Het Verscholen Dorp bij toeval, op zondagavond 29 oktober 1944. Zij vingen geluiden op van personen die aan het zagen en houtkappen waren en zagen toen een jongen die het terrein overstak. Ze ondervroegen de jongen en gingen daarna versterkingstroepen halen. De meeste van de in totaal circa 95 bewoners – minstens 83 personen – slaagden erin om weg te komen.

Behalve acht Joden. Zij werden gepakt. Twee Joden werden vrijwel meteen geëxecuteerd. De andere zes Joden doodden de nazi’s op 31 oktober 1944 nabij Het Verscholen Dorp.